امروزه در اکثر سالن های پرورش قارچ دکمه ای در ایران جهت کشت از سیستم قفسه بندی استفاده می شود. قفسه‌بندی مزایای زیادی دارد که بر معایب آن می توان چشم پوشی کرد. استفاده از فضا و یا افزایش سطح زیر کشت را می‌توان دلیل عمده قفسه‌بندی در سالن‌های پرورش قارچ دانست، به‌طوری‌که در یک سالن با 100 مترمربع زیربنا با احتساب راهروهای دسترسی می‌توان تا 300 مترمربع سطح زیر کشت ایجاد کرد که در غیر این صورت این میزان به یک‌پنجم تا یک‌ششم کاهش می‌یافت.
انواع قفسه های کشت قارچ:
1- سازه بتونی
در این نوع قفسه ها از سازه بتونی استفاده میشود و مربوط به دهه 70 است، ولی دیگر منسوخ شده است.
در این نوع قفسه‌ها از چوب در کف قفسه استفاده می‌شد که هم نظافت سالن را سخت می‌کرد و هم باعث آلودگی زیادی می‌شد و در ضمن حجم زیادی را نیز اشغال می‌کرد به‌طوری‌که لازم بود برای هر قفسه روشنایی مجزایی در نظر گرفت، چون سایز زیادی داشت. البته استحکام خوبی داشت اما امکان نصب هیچ سازه‌ای در آن وجود نداشت.
2- سازه پروفیل ساختمانی با آهن سیاه
این نوع قفسه از پروفیل ساختمانی مثل بتنی و میلگرد ساخته و با جوش به هم متصل و با ضدزنگ و رنگ پوشش داده می‌شوند.
عیب بزرگ این نوع قفسه‌بندی، ضعیف بودن در مقابل تنش‌ها (به علت نوع متریال به‌کار رفته در آن) و پوسیدگی شدید بوده و این نوع قفسه‌بندی نیز کمتر دیده میشود و توصیه نمی گردد.
3- سازه لوله
در این نوع سازه به علت شکل دادن فلزات، قابلیت تحمل فشار بیشتری را دارد و نوع گالوانیزه آن به خاطر پوشش، خطر پوسیدگی کمتری دارد.
البته اگر از جوش برای اتصالات استفاده شود، به علت اینکه پوشش گالوانیزه در محل جوش باید سوزانده شود، دقیقه از همین نقاط خوردگی و پوسیدگی اتفاق می‌افتد. در حال حاضر رایج‌ترین نوع سازه در کشور ما است.
قیمت این نوع قفسه‌بندی برای یک سالن 300 مترمربع سطح زیر کشت، در زمان تهیه یا این مقاله با احتساب کف، حدود 20 میلیون تومان است که در مقایسه با روش‌های دیگر به‌صرفه‌تر است.
اگر از این روش برای قفسه‌بندی سالن خود استفاده می‌کنید:
- سعی کنید نقاط جوش را حتماً با ضد رنگ‌ها یپوکسی بپوشانید.
- پایه‌ها و ستون‌ها را به‌اندازه کافی و با ضخامت حداقل 6 سانتی‌متر و از جنس لوله گوشت دار و اصطلاحاً سنگین انتخاب کنید.
- سعی کنید شابلونی از ستون‌ها تهیه کنید و ابتدا ستون‌ها را با دقت بسازید، به سالن متصل کنید بعد لوله‌های کف را به پایه‌ها جوش دهید.
در این نوع سازه هزینه نسبتاً مناسب نسبت به روش‌های دیگر، استقامت و مقاومت نسبت به روش‌های قبلی به علت نوع سازه و همچنین شکل‌پذیری از مزایای این روش است.
عدم امکان نصب تجهیزات و شروع پوسیدگی از محل جوش‌ها از معایب آن است، (به این علت که سازه گرد است، امکان جوش سخت است. درعین‌حال به خاطر اینکه پوشش گالوانیزه از بین می‌رود، پوسیدگی نیز از همان نقطه شروع میشود)، بهتر است که برای کف از سیم گالوانیزه 2 یا 2/5 گرم استفاده شود و به شکلی محکم پیچانده شود (از دو طرف در جهت مخالف) که سیم‌ها در اثر فشار باز نشود.
به علت گرد بودن مقطع لوله‌ها در محل جوش سطح تماس کمی باهم خواهند داشت و برای همین ابتدا و انتهای لوله‌ها را با پرس و یا پتک فشرده می‌کنند تا سطح تماس در ابتدا و انتهای لوله زیادتر شود.
4- پروفیل صنعتی
از پروفیل صنعتی ساخته میشود و در فرایندی گالوانیزه گرم میشود و پس از حمل به داخل سالن با پیچ و مهره گالوانیزه به هم متصل میشود. مزیت آن امکان نصب و جابه‌جایی قفسه‌ها است و درصورتی‌که درست طراحی شود امکان نصب تجهیزات روی قفسه‌بندی وجود دارد. ولی این قفسه‌بندی قیمت بالاتری نسبت به سایرین دارد.
5-نوع منبری
به شکل منبر مانند از جنس لوله ساخته میشود که هم سبک باشد و هم از چرخ‌های روان جهت حرکت در راهروها استفاده شود که با توجه به ارتفاع هر طبقه و دسترسی کارگر طراحی میشود که باید سعی شود به شکلی ساخته شود که با تکان‌های معمولی اصطلاحاً فرار نکند و زیر پای اپراتور را خالی نکند یا به قفسه‌ها مهار شود.
امکان جابه‌جا کردن آن‌ها از یک سالن به سالن دیگر امکان انتقال آلودگی را افزایش می‌دهد، پس بهتر است برای هر سالن یک عدد از آن را ساخت و در طراحی راهرو باید نحوه حرکت و ورود و خروج و چرخش این تجهیزات در سالن در نظر گرفته شود که بتوان به‌راحتی آن‌ها را وارد کرد مخصوصاً گوشه‌های سالن راهروی کناری.
6- ریل‌های داروخانه‌ای
نوعی از سازه فلزی از جنس لوله یا پروفیل که روی قفسه‌بندی سوار میشود و روی یک ریل در حرکت است و بار چیده شده، ظروف خاک‌دهی و… از روی این ریل‌ها جابه‌جا می‌شوند. در این روش کارگر احساس امنیت بیشتری می‌کند چون به قفسه‌بندی متصل است.
دوستانی که به کشت و پرورش قارچ علاقه مندند میتوانند در ادامه مطالب زیر را دنبال کنند
همچنین میتوانید پک کامل پرورش قارچ خوراکی را که شامل کتاب جامع و DVD آموزشی میباشد خریداری کنید
